De zwarte kraai is een zeer intelligente en vindingrijke vogel. De soort is bij veel mensen (meestal ten onrechte) niet bijzonder populair.

Een volwassen kraai is 48 tot 53 centimeter lang en weegt 396 tot 602 gram . Kraaien zijn groter dan kauwen en kleiner dan raven. Ze zijn helemaal zwart, vaak met een wat groenige glans over de veren. Soms heeft een zwarte kraai enige witte veren, als gevolg van verkeerde voeding, een slechte conditie of een erfelijke afwijking.[4]. Van de ongeveer even grote roeken zijn kraaien op verschillende manieren te onderscheiden. Zo heeft een roek een kaal stuk huid aan de basis van de snavel, waardoor deze snavel langer lijkt. De snavel van de roek is bovendien lichter van kleur dan de gitzwarte kraaiensnavel. Verder heeft een roek anders dan een kraai, een 'broek', oftewel veren op zijn dijen.

Het nest wordt vanaf maart in de vork van een boomtak gebouwd door beide ouders. Het is van takken gemaakt en wordt gebouwd in de top van een hoge boom. De eieren worden door het vrouwtje uitgebroed. Een kraai kraait niet, maar krast. Alleen een haan kraait. Zijn geluid is erg scherp en jaagt vaak kleine vogels weg. Kraaien en eksters maken samen wel eens flink ruzie. Meestal om dezelfde prooi.
Terwijl de meeste vogels hippen, beweegt de zwarte kraai zich op de grond voort door stappen te zetten.
Het mannetje en het vrouwtje blijven hun hele leven bij elkaar.

De zwarte kraai het soms gemunt heeft op vensterglas waarin hij zijn eigen spiegeling ziet? Die woede kan grote proporties aannemen, met glasschade tot gevolg. Kraaien die zich willen meten met hun spiegelbeeld, richten hun agressie op o.a. ruitenwissers en raamlijsten.

Betekenis wetenschappelijke naam: Corvus = raaf; corone: de naam voor de destijds bij de Grieken alleen bekende Bonte Kraai.