Common groundsel

Klein kruiskruid (Senecio vulgaris) is een kruidachtige, eenjarige plant die maximaal een halve meter hoog wordt, maar meestal veel kleiner blijft, zo rond de één of twee decimeter.

De bladeren zijn vrij vlezig, langwerpig en meestal vrij diep (ongeveer tot de helft) ingesneden met korte slippen. De bladeren aan de bloemstengel zijn zittend. Meestal zijn de bladeren kaal, maar van sommige planten kunnen bepaalde bladeren ook spinnenwebachtig behaard zijn. Klierharen ontbreken en de bladeren geuren bij kneuzing niet zoals bij boskruiskruid (Senecio sylvaticus).
Meest rechts: blad van bloeistengel met daarnaast één van de eerste bladeren van de plant
De bloemhoofdjes zijn hoog en niet zo breed. Het omwindsel is meer dan tweemaal zo hoog als breed. De buitenste omwindselblaadjes hebben gewoonlijk zwarte topjes. Doorgaans hebben de hoofdjes alleen gele buisbloemen. Sommige exemplaren hebben ook een paar straalbloemen, deze worden tot de ondersoort Senecio vulgaris subsp. hybernicus gerekend.
De plant is overal op ruderaal terrein (ruigten) te vinden. Vanwege zijn hardnekkigheid wordt hij wel als een onkruid beschouwd.

Vanwege zijn naam werden aan het kruid vroeger allerlei beschermende krachten toegeschreven.
Alle delen van de plant bevatten verschillende alkaloïden.
Zo werd het gebruikt als afweerkruid tegen heksen en werd het in de wieg gelegd om de baby te beschermen.

Het is niet helemaal duidelijk waar de Nederlandse geslachtsnaam 'kruiskruid' vandaag komt. Er wordt gezegd dat het een verbastering is van het Duitse 'Greiskraut' (dat ook in het Duits wel eens tot Kreuzkraut wordt vervormd), en daarin is dan een duidelijke link te zien met de Wetenschappelijke benaming 'Senecio'. 'Senex' betekent immers bejaarde, grijsaard, en dat zou dan weer wijzen op het feit dat deze bloempjes snel uitgebloeid en 'grijs' zijn. Ze vormen immers vruchtpluis, zoals wel meer bloemen uit de familie van de composieten (Asteraceae), bijvoorbeeld de paardenbloem.